سلامت نیوز :این هفته کمیسیون خاص رسیدگی به مشکلات تهران و کلانشهرها تشکیل جلسه داد تا موضوع جمعیت شهر تهران را مورد بررسی قرار دهد.
سیدحسین هاشمی، استاندار تهران در حالی از برگزاری این جلسه و بررسی راهکارهای کنترل و کاهش جمعیت استان تهران خبر داد که براساس آمار، شهرداری تهران طی سه سال گذشته بیش از 100 میلیون مترمربع پروانه ساختوساز در تهران صادر کرده است.
به گفته پیروز حناچی، مشاور وزیر مسکن و شهرسازی: «هر سال 700 هزار نفر به جمعیتپذیری تهران اضافه شده است یعنی سالی 33 میلیون مترمربع. این یعنی هر سال معادل یک شهر 600 هزار نفری به تهران افزودهایم.»
از سوی دیگر هفته گذشته شورایعالی معماری و شهرسازی در جلسهای که با حضور اعضای شورا، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی و رئیس شورایعالی، احمد مسجدجامعی رئیس شورای شهر تهران، محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران، محمدباقر قالیباف شهرداری تهران داشت به موضوع کاهش جمعیت تهران پرداخت. تغییر مصوبهای که جمعیت تهران را دو سال پیش 5/1میلیون نفر افزایش داد.
در سالهای گذشته تصمیمگیریهای دولت احمدینژاد گریبان بخشهای مختلف کشور را گرفته است. تهران نیز از این مهم بینصیب نبوده است. به اعتقاد کارشناسان، تهران با توجه به منابع توان پذیرش بیش از هفت میلیون نفر جمعیت را ندارد، این در حالی است که محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران از تخلف هشت بندی در شورایعالی شهرسازی و معماری خبر داده است.
مصوبهای که به گفته او با حضور احمدینژاد، نمایندگان و تعدادی از وزرا ازجمله وزیر وقت مسکن و شهرسازی تصویب شده است.وی میگوید: نتیجه آن مصوبات این بود که سقف جمعیتی برای شهر تهران۱۳میلیون نفر در نظر گرفته شود. در حالی که طرح جامع در افق ۱۴۰۴، حداکثر جمعیت تهران را ۱۰میلیون و ۵۷۰ هزار نفر میداند. این در حالی است که بسیاری این جمعیت را خیلی بیش از ظرفیت واقعی شهر تهران میدانند.
طرحهای متعدد برای تهران
تهران طرح جامع اولیهای داشته است که بزرگترین مشاور وقت آن زمان (فرمانفرمائیان) با همکاری و مشارکت بزرگترین شرکت شهرسازی دنیا آن را بررسی اولیه کرد و با عنوان طرح جامع تهران در سال 1347به ثبت رساند. ظرفیتی که آن زمان برای تهران در نظر گرفته شده بود 5/5میلیون نفر برآورد شد. این در حالی است که در آن زمان جمعیت تهران 5/3 میلیون نفر بود.
فعالیت شهرداری و سازمان توسعه بر این مبنا پیش میرفت و تهران محدوده مستحکمی پر از باغ و رود درههای جاری داشت.ویکتور گوان بزرگترین شهرساز آمریکایی در مورد تهران گفته بود: تهران کوهی در شمال خود دارد که مادر این شهر است و دلیل شکلگیری آن محسوب میشود و هفتروددره دارد که همچون شیر جاری از این مادر به این بستر است و بستر را زنده نگه میدارد
بر این مبنا تهران شکل گرفته و حفظ آن در گرو حفظ این روددرههاست.طرح جامع اولیه تهران نیز باید بر این مبنا تنظیم میشد اما در همان طرح اولیه هم این موضوع رعایت نشد تا جایی که تهران رمز حیاتش را نادیده گرفت.بعد از پیروزی انقلاب طرح جامع تهران نیز مورد بیمهری قرار گرفت تا اینکه در سالهای دهه هفتاد بازنگری شد. طرح جامع دوم اجرا نشد و جمعیت تهران به صورت وحشتناکی رشد پیدا کرد و بعد با ابلاغ دستورالعملی مبنیبر خودکفایی همه نهادها، شهرداری نیز به فروش شهر اقدام کرد.
رود درهها با ساختوسازهای فراوان خورده شد، باغهای اطراف خورده شد و بستر کوه تغییر کاربری پیدا کرد.این جریان ادامه پیدا کرد تا طرح جامع دوم تهران تصویب شد و نام آن «طرح ساختاری و راهبردی» بود و کما بیش مورد تایید اغلب کارشناسان این حوزه بود.
براساس این طرح جامع از کارشناسان خواستند تا طرح تفصیلی تهران تهیه شود. طرح تفصیلی تهران جمعیت تهران را حدود 5/7 میلیون نفر برآورد کرده بود که با فشارهایی از سوی شهرداری به 5/8 میلیون نفر رسید و عملا در اجرا تغییرات کاربری زیادی داشت. باغها و ذخیرههای توسعه و حقوق عمومی شهروندی برای تامین هزینههای شهر فروخته شد و ظرفیت جمعیتی بالا رفت.
ماجرای پایانناپذیر ساختوساز
اگر نگاهی به اطراف و اکناف شهر بیندازید، خواهید دید که این شهر در حال ساختوساز مدام است.
در گوشهای خانهای نسبتا قدیمی فرو ریخته و در گوشهای دیگر بنایی نسبتا مدرن در حال ساخت است. هر سو نظر میکنید داربست و مصالح و... دیده میشود. چندی است که ساختوساز آن هم به این صورت یکی از منابع مهم درآمد برای تهرانیها و به تبع آن مردم دیگر شهرهای بزرگ کشور محسوب میشود.
این در حالی است که با استناد به اسناد منتشر شده از سوی وزارت مسکن، شورای عالی شهرسازی و معماری دولت گذشته و وزیر سابق راه، مسکن و شهرسازی، مصوبهای را تصویب کردند که از افزایش 17 درصدی تراکم مسکونی در مناطق مختلف شهر تهران خبر میداد.سعید ساداتنیا، کارشناس معماری و شهرسازی تا این حد افزایش جمعیت تهران را مساوی زلزله در این شهر می داند و میگوید: با توجه به زلزلهخیز بودن تهران و حجم بافتهای فرسوده، این بستر ظرفیت بارگذاری بیش از این را ندارد، آبهای طالقان را از کشاورزی گرفتند و به شهر تهران بردند. کرج، جاجرود و دماوند و بعد هم چاههای عمیق زدند.
پاسخ این جمعیت وحشتناک و فزاینده را حتی همه اینها هم نمیدهد و الان ما در تهران با این جمعیت با بحران آب مواجه هستیم.وی ادامه میدهد: در این شرایط مسکن مهر اضافه شد که باعث بارگذاری چند میلیون نفری تهران و چندین میلیون نفری در دیگر شهرهای کشور و هجوم روستاییان به شهرها برای گرفتن مسکن مهر شد.
این فاجعهای است که حداقل تا 15 سال دیگر تبعات آن ادامه دارد.حناچی، مشاور وزیر مسکن در این باره گفته بود که تاثیر مسکن مهر در تهران بسیار نگرانکننده بودهاست. تنها با طرح مسکن مهر وضعیت جمعیت تهران دگرگون شده است و 7/2 میلیون نفر بر جمعیتپذیری شهر تهران افزوده خواهد شد. با تصمیمات دیگر بهطور متوسط دو طبقه به تراکم پایتخت افزودهشده است.
این وضعیت در کلانشهرهای دیگر کشور بهتر نیست. در بسیاری از کلانشهرها وضعیت تا حدودی نگران کنندهتر است. در شهری مثل مشهد سالانه هشت میلیون مترمربع پراونه ساختمانی صادر شدهاست.
در اصفهان نیز صدور پراونه ساختمانی در هر سال به شش میلیون مترمربع میرسد.به گفته سعیدنیا برآوردها نشان میدهد که در تهران بیش از 500 هزار مسکن خالی وجود دارد. این در حالی است که بیش از 5/3 میلیون حاشیه نشین در جنوب شهر در حداقل امکانات زندگی میکنند.وی میگوید: بافتهایی که در شمال شهر تولید شده است بافتهای فرسوده با چهرههایی خیلی شیک و گرانقیمت است.
بسیاری از این برجهایی که در شمال شهر ساخته شدهاند نه پلههای استاندارد دارد، نه مسیر فرار درست، نه آسانسور استاندارد نه فاصله قانونی رعایت شده، نه مسیر نور خورشید و باد و...وی مساله جمعیت تهران را یک فاجعه میداند که این بستر تحمل این جمعیت را ندارد و میگوید: اولین قدم برای اصلاح این وضعیت این است که خردمندانه برخورد کنیم و به طرحها و مطالعاتی که انجام شده است برگردیم و ببینیم که چرا نقض شدهاند.
به مسیر چارچوبهای قانونی برگردیم و شورای عالی شهرسازی پایبند به تعهدات خود باشند.
طرح جامع تهران را بازبینی مجدد کنیم و حقوق مردم را به آنها برگردانیم.این کارشناس شهرسازی و معماری میگوید: شهر معیار تمدن و پیشرفتگی یک کشور است. چرا پاریس و بارسلون موفق هستند؟ برای اینکه توانستند حقوق عمومی خود را احیا کنند و بافتهای فرسوده را به کمک خود ساکنینش به فضاهای سرزنده تبدیل کنند.
نظر شما